وبلاگ منتظران

آسایش

احادیث این بخش با توجه به منابع ذکر شده در نرم افزار "جامع الاحادیث نور" بازبینی و به روز شده اند.

حدیث (1) امام صادق علیه السلام : ثَلاثَةُ اَشْیاءَ یَحْتاجُ النّاسُ طُرّا اِلَیْها: اَلاَمْنُ و َالْعَدْلُ و َالْخِصْبُ ؛ سه چیز است که همه مردم به آنها نیاز دارند: امنیّت، عدالت و آسایش. تحف العقول ص 320 حدیث (2) رسول اکرم صلى ‏الله ‏علیه ‏و ‏آله : اَلصِّدْقُ طُمَأْنینَةٌ وَ الْکَذِبُ ریبَةٌ؛ راستگویى مایه آرامش و دروغگویى مایه تشویش است. نهج الفصاحه ص548، ح 1864 حدیث (3) رسول اکرم صلى ‏الله ‏علیه ‏و ‏آله :  البر ما سکنت إلیه نفسک و اطمأن إلیه قلبک و الإثم ما جال فی نفسک و تردد فی صدرک نیکی وقتی درونت ساکن شود اطمینان به سوی قلبت می آید و گناه که درونت وارد شود تردید درون سینه ات می شود شرح نهج البلاغه(ابن ابی الحدید) ج 20 ، ص 299 ، ح 415 حدیث (4) فاطمه زهرا علیهاالسلام : فَفَرَضَ اللّه‏ُ الاْیمانَ تَطْهیرا مِنَ الشِّرْکِ... وَ الْعَدْلَ تَسْکینا لِلْقُلوبِ؛ خداوند ایمان را براى پاکى از شرک... و عدل و داد را براى آرامش دل‏ها واجب نمود. من لا یحضر الفقیه ج3 ، ص568 - علل الشرایع ج1، ص 248، ح 2 حدیث (5) امام سجاد علیه ‏السلام : اِلهى ... فَلا تَطْمَئِنُّ الْقُلوبُ اِلاّ بِذِکْراکَ وَ لا تَسْکُنُ النُّفوسُ اِلاّ عِنْدَ رُؤْیاکَ؛ خداوندا، دل‏ها جز با یاد تو آرام نمى‏گیرد و جان‏ها جز با دیدن تو، به آرامش نمى‏رسد. بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 91، ص 151 حدیث (6) امام صادق علیه السلام : اَلْمُفَوِّضُ أَمْرَهُ إلَى اللّه‏ِ فى راحَةِ الأَبَدِ وَ العَیْشِ الدّائِمِ الرَّغَدِ و َالْمُفَوِّضُ حَقّا هُوَ الْعالى عَنْ کُلِّ هِمَّةٍ دُونَ اللّه‏ِ تَعالى؛ کسى که کارهاى خود را به خدا بسپارد همواره از آسایش و خیر و برکت در زندگى برخوردار است و واگذارنده حقیقى کارها به خدا، کسى است که تمام همّتش تنها به سوى خدا باشد. مصباح الشریعه ص521 حدیث (7) امام على علیه السلام : مَنْ حَسُنَتْ خَلیقَتُهُ طابَتْ عِشْرَتُهُ؛ هر کس خوش اخلاق باشد، زندگى ‏اش پاکیزه و گوارا مى ‏گردد. تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 255 ، ح 5378 حدیث (8) پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم : مَا جَلَسَ قَوْمٌ فِی مَجْلِسٍ مِنْ مَسَاجِدِ اللَّهِ تَعَالَى یَتْلُونَ کِتَابَ اللَّهِ وَ یَتَدَارَسُونَهُ بَیْنَهُمْ إِلَّا تَنَزَّلَتْ عَلَیْهِمُ السَّکِینَةُ وَ غَشِیَتْهُمُ الرَّحْمَةُ وَ ذَکَرَهُمُ اللَّهُ فِیمَنْ عِنْدَهُ هیچ جلسه قرآنى براى تلاوت و درس در مجلسی از مساجد خدا برقرار نشد، مگر این که آرامش بر آنان نازل شد و رحمت دربرشان گرفت و فرشتگان در اطراف آنان حلقه زدند و خداوند در میان کسانى که در نزدش هستند، از آنان یاد کرد. مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل  ج3 ، ص 363 ، ح 3788 حدیث (9) امام صادق علیه السلام : اِنَّ الْمُؤمِنَ لَیَسْکُنُ اِلَى الْمُؤْمِنِ کَما یَسْکُنُ الظَّمْآنِ اِلَى الْماءِ الْبارِدِ؛ به راستى که مؤمن با برادر مؤمنش آرامش پیدا مى ‏کند، چنان که تشنه، با آب خنک آرامش مى‏ یابد. کافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 247 ، ح1 حدیث (10) امام صادق علیه السلام : خَمْسُ خِصالٍ مَنْ فَـقَـدَ واحِدَةً مِنْهُنَّ لَمْ یَزَلْ ناقِصَ العَیْشِ زائِلَ الْعَقْلِ مَشْغولَ الْقَلْبِ، فَاَوَّلُّها: صِحَّةُ البَدَنِ وَ الثّانیَةُ: اَلاْمْنُ وَ الثّالِثَةُ: اَلسَّعَةُ فِى الرِّزْقِ، وَ الرّابِعَةُ: اَلاَنیسُ الْمُوافِقُ (قال الراوى:) قُلْتُ: و مَا الاْنیسُ الْمُوافِقُ؟ قال: اَلزَّوجَةُ الصّالِحَةُ، وَ الوَلَدُ الصّالِحُ، وَ الْخَلیطُ الصّالِحُ وَ الخامِسَةُ: وَ هِىَ تَجْمَعُ هذِه الْخِصالَ: الدَّعَةُ؛ پنج چیز است که هر کس یکى از آنها را نداشته باشد، همواره در زندگى ‏اش کمبود دارد و کم خرد و دل نگران است: اول، تندرستى، دوم امنیت، سوم روزى فراوان، چهارم همراهِ همرأى. راوى پرسید: همراهِ همرأى کیست؟ امام فرمودند: همسر و فرزند و همنشین خوب و پنجم که در برگیرنده همه اینهاست، رفاه و آسایش است. خصال ص 284 ، ح 34 حدیث (11) امام صادق علیه السلام : اِنَّ الْقَلْبَ لَیَـتَجَلْجَلُ فِى الْجَوْفِ یَطْلُبُ الحَقَّ فَاِذا اَصابَهُ اطْمَاَنَّ وَ قَرَّ؛ به راستى که دل در درون سینه بى قرار است و به دنبال حق مى ‏گردد و چون به آن رسید، آرام و قرار مى‏ گیرد. کافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 421 ، ح5 حدیث (12) امام صادق علیه السلام : ما مِنْ مُؤْمِنٍ اِلاّ وَ قَدْ جَعَلَ اللّه‏ُ لَهُ مِنْ ایمانِهِ اُنْسا یَسْکُنُ اِلَیْه، حَتّى لو کانَ عَلى قُلَّةِ جَبَلٍ لَمْ یَسْتَوحِشْ؛ هیچ مؤمنى نیست مگر آن که خداوند ایمان را همدم و آرامش‏بخش او قرار مى‏ دهد، چنانچه حتى اگر در قله کوهى هم باشد، احساس تنهایى نمى‏ کند. اعلام الدین فی صفات المونین ص 460  {شبیه این حدیث در محاسن ج1 ، ص 159 } حدیث (13) امام سجاد علیه السلام : وَ اَمّا حَقُّ الزَّوجَةِ فَاَنْ تَعْلَمَ اَنَّ اللّه‏َ عَزَّوَجَلَّ جَعَلَها لَکَ سَکَنا وَ اُنْسا فَتَعْلَمَ اَنَّ ذلِکَ نِعْمَةٌ مِنَ اللّه‏ِ عَلَیْکَ فَـتُـکْرِمَها وَ تَرْفُقَ بِها وَ اِنْ کانَ حَقُّکَ اَوجَبَ فَاِنَّ لَها عَلَیْکَ اَنْ تَرْحَمَها؛ ‏ حق زن این است که بدانى خداوند عز و جل او را مایه آرامش و انس تو قرار داده و این نعمتى از جانب اوست، پس احترامش کن و با او مدارا نما، هر چند حق تو بر او واجب‏تر است اما این حق اوست که با او مهربان باشى. امالی (صدوق) ص370 حدیث (14) امام باقر علیه السلام : اَلصّیامُ وَ الْحَجُّ تَسْکینُ الْقُلوبِ؛ روزه و حج آرام‏بخش دل‏هاست. امالى (طوسى) ص 296، ح 582 حدیث (15) امام صادق علیه السلام : انَّ صَاحِبَ الدِّینِ فَکَّرَ فَعَلَتْهُ السَّکِینَةُ وَ اسْتَکَانَ فَتَوَاضَعَ وَ قَنِعَ فَاسْتَغْنَى وَ رَضِیَ بِمَا أُعْطِیَ وَ انْفَرَدَ فَکُفِیَ الْإِخْوَانَ وَ رَفَضَ الشَّهَوَاتِ فَصَارَ حُرّاً وَ خَلَعَ الدُّنْیَا فَتَحَامَى الشُّرُورَ وَ اطَّرَحَ الْحَسَدَ فَظَهَرَتِ الْمَحَبَّةُ وَ لَمْ یُخِفِ النَّاسَ فَلَمْ یَخَفْهُمْ وَ لَمْ یُذْنِبْ إِلَیْهِمْ فَسَلِمَ مِنْهُمْ وَ سَخَتْ نَفْسُهُ عَنْ کُلِّ شَیْ‏ءٍ فَفَازَ وَ اسْتَکْمَلَ الْفَضْلَ وَ أَبْصَرَ الْعَافِیَةَ فَأَمِنَ النَّدَامَة آدم دین‏دار چون مى ‏اندیشد، آرامش بر جان او حاکم است. چون خضوع مى ‏کند متواضع است. چون قناعت مى‏ کند، بى‏نیاز است. به آنچه داده شده خشنود است. چون تنهایى را برگزیده از دوستان بى‏ نیاز است. چون هوا و هوس را رها کرده آزاد است. چون دنیا را فرو گذارده از بدى‏ ها و گزندهاى آن در امان است. چون حسادت را دور افکنده محبتش آشکار است.مردم را نمى ‏ترساند پس از آنان نمى‏ هراسد و به آنان تجاوز نمى‏ کند پس از گزندشان در امان است. به هیچ چیز دل نمى ‏بندد پس به رستگارى و کمال فضیلت دست مى ‏یابد و عافیت را به دیده بصیرت مى‏ نگرد پس کارش به پشیمانى نمى ‏کِشد. امالى (مفید) ص 52، ح 14 حدیث (16) امام صادق علیه السلام : مَنْ قالَ فى کُلِّ یَوْمٍ مِائَةَ مَرَّةٍ لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّه‏ِ دَفَعَ اللّه‏ُ بِها عَنْهُ سَبْعینَ نَوْعا مِنَ الْبَلاءِ اَیْسَرُهَا الْهَمُّ؛ هر کس در هر روز صد مرتبه لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّه‏ِ بگوید، خداوند هفتاد نوع بلا را از او دفع مى‏ کند، که کوچکترین آن غم و اندوه است. ثواب الأعمال ص 162 حدیث (17) امام على علیه السلام : مَنِ اطَّرَحَ الْحِقْدَ اسْتَراحَ قَلْبُهُ وَ لُبُّهُ؛ هر کس کینه را از خود دور کند، قلب و عقلش آسوده مى ‏گردد. تصنیف غررالحکم و دررالکلم  ص 299 ، ح 6774 حدیث (18) امام على علیه السلام : مَنِ اقْتَصَرَ عَلى بُلْغَةِ الْکَفافِ فَقَدِ انْتَظَـمَ الرّاحَةَ وَ تَبَوَّاَ خَفْضَ الدَّعَةِ؛ هر کس به اندازه ‏اى که او را کفایت مى ‏کند، قناعت کند، به آسایش و نظم مى‏ رسد و در آسودگى و رفاه منزل مى‏ گیرد. کافی(ط-الاسلامیه) ج 8 ، ص 19 -  من لا یحضر الفقیه ج 4 ، ص 385 - نهج البلاغه(صبحی صالح) ص540 ، حکمت 371 حدیث (19) امام صادق علیه السلام : وَ قِیلَ لَهُ أَیْنَ طَرِیقُ الرَّاحَةِ فَقَالَ ع فِی خِلَافِ الْهَوَى قِیلَ فَمَتَى یَجِدُ عَبْدٌ الرَّاحَةَ فَقَالَ ع عِنْدَ أَوَّلِ یَوْمٍ یَصِیرُ فِی الْجَنَّة در پاسخ به این سؤال که راه رسیدن به آسایش چیست؟ فرمودند: مخالفت با هوا و هوس. عرض شد: پس، چه وقت انسان به آسایش مى ‏رسد؟ فرمودند: در نخستین روز ورودش به بهشت. تحف العقول ص 370 حدیث (20) پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم : اِنَّ الزاهِدَ فِى الدُّنْیا یَرْتَجى وَ یُریحُ قَلْبَهُ وَ بَدَنَهُ فِى الدُّنْیا وَ الآْخِرَةِ وَ الراغِبَ فیها یُتْعِبُ قَلْبَهُ وَ بَدَنَهُ فِى الدُّنْیا وَ الآْخِرَةِ؛ هر کس به دنیا بى رغبت است، امیدوار است و تن و جانش را در دنیا و آخرت آسوده مى ‏گذارد و هر کس دل به دنیا ببندد، تن و جان خود را در دو دنیا به زحمت مى ‏اندازد. اعلام الدین ص 343 حدیث (21) امام صادق علیه السلام : اَلسُّرُورُ فى ثَلاثِ خِلالٍ: فِى الْوَفاءِ وَ رِعایَةِ الحُقوقِ وَ النُّهوضِ فِى النَّوائِبِ؛ شادى در سه چیز است: وفادارى، رعایت حقوق و ایستادگى در برابر سختى‏ ها. تحف العقول ص 323 حدیث (22) امام على علیه السلام : مَنْ غَضَّ طَرْفَهُ اَراحَ قَلْبَهُ؛ هر کس چشم خود را [از نامحرم] فرو بندد، قلبش راحت مى ‏شود. تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص260 ، ح 5555 حدیث (23) امام على علیه السلام : اَصْلُ الْعَقْلِ القُدَرةُ وَ ثَمَرَتُها السُّرورُ؛ ریشه عقل، قدرت است و میوه آن شادى. بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 75، ص 7، ح 59 حدیث (24) امام على علیه السلام :  تَغَرَّبْ عَنِ الْأَوْطَانِ فِی طَلَبِ الْعُلَى-                  وَ سَافِرْ فَفِی الْأَسْفَارِ خَمْسُ فَوَائِدَ تَفَرُّجُ هَمٍّ وَ اکْتِسَابُ مَعِیشَةٍ                            وَ عِلْمٌ وَ آدَابٌ وَ صُحْبَةُ مَاجِد براى کسب بلند مرتبگى از وطن خود دور شو و سفر کن که در مسافرت پنج فایده است: برطرف شدن اندوه، بدست آوردن روزى و دانش و آداب زندگى، و هم‏نشینى با بزرگواران. مستدرک الوسائل و مستنبط المسایل ج 8، ص 115، ح 9199 حدیث (25) امام صادق علیه السلام : النَّشْوَةُ فى عَشَرَةِ اَشْیاءَ: فِى الْمَشْىِ وَ الرُّکُوبِ وَ الاِرتِماسِ فِى الْماءِ وَ النَّظَرِ اِلَى الْخُضْرَةِ وَ الاَکْلِ وَ الشُّرْبِ وَ الْجِماعِ وَ السِّواکِ وَ غَسْلِ الرَّأْسِ بِالْخَطْمىِّ وَ النَّظَرِ اِلَى الْمَرْأَةِ الْحَسْناءِ وَ مُحادَثَةِ الرِّجالِ؛ نشاط در ده چیز است: پیاده روى، سوارى، آب‏تنى (شنا)، نگاه کردن به سبزى، خوردن و آشامیدن، آمیزش، مسواک کردن، شستن سر با خطمى، نگاه کردن به زن زیبا و گفتگوى حکیمانه. خصال ص 443، ح 38 حدیث (26) امام صادق علیه السلام : اَلنَّومُ راحَةٌ لِلْجَسَدِ وَ النُّطْقُ راحَةٌ لِلرُّوحِ وَ السُّکوتُ راحَةٌ لِلْعَقْلِ؛ خواب مایه آسایش جسم، سخن مایه آسایش جان و سکوت مایه آسایش عقل است. من لایحضره الفقیه ج 4، ص 402، ح5865 حدیث (27) امام على علیه السلام : اِذا اَحَبَّ اللّه‏ُ عَبْدا زَیَّنَهُ بِالسَّکینَةِ وَ الْحِلْمِ؛ هرگاه خداوند بنده ‏اى را دوست بدارد، او را به آرامش و بردبارى زینت مى‏ بخشد. تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 285 ، ح 6390 حدیث (28) امام صادق علیه السلام : ما یَمْنَعُ اَحَدَکُمْ اِذا دَخَل عَلَیْهِ غَمٌّ مِنْ غُمُومِ الدُّنْیا اَنْ یَتَوَضَّاَ ثُمَّ یَدْخُلَ مَسْجِدَهُ وَ یَرْکَعَ رَکْعَتَینِ فَیَدْعُوَ اللّه‏َ فیهِما؟ اَما سَمِعْتَ اللّه‏َ یَقُولُ: «وَاسْتَعینوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ»؟ چه چیز مانع مى‏ شود که هر گاه بر یکى از شما غم و اندوه دنیایى رسید، وضو بگیرد و به سجده ‏گاه خود رود و دو رکعت نماز گزارد و در آن دعا کند؟ مگر نشنیده‏ اى که خداوند مى‏ فرماید: «از صبر و نماز مدد بگیرید»؟ تفسیر عیاشى ج 1، ص 43، ح 39 حدیث (29) امام على علیه السلام : اَهْنَى الْعَیْشِ اطِّراحُ الْکُلَفِ؛ گواراترین زندگى، رها کردن تکلّف‏ها (تجمّلات) است. تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 478 ، ح 10973 حدیث (30) امام على علیه السلام : حُسْنُ الظَّنِّ راحَةُ الْقَلْبِ وَ سَلامَةُ الدّینِ؛ خوش‏گمانى، مایه آسایش قلب و سلامت دین است. تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 253 ، ح 5322 حدیث (31) پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم : مَنْ أَعْرَضَ عَنْ مُحَرَّمٍ أَبْدَلَهُ اللّه‏ُ بِهِ عِبادَةً تَسُرُّهُ؛ هر کس از حرام دورى کند، خداوند به جاى آن عبادتى که او را شاد کند نصیبش مى‏ گرداند. بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 74، ص 121، ح 20 حدیث (32) پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم : عَلَیْکُمْ بِالزَّبیبِ فَإِنَّهُ یَکْشِفُ المِرَّةَ وَ یَذْهَبُ بِالْبَلْغَمِ وَ یَشُدُّ الْعَصَبَ وَ یَذْهَبُ بِالإِعْیاءِ وَ یُحَسِّنُ الْخُلْقَ وَ یُطَیِّبُ النَّفْسَ و َیَذْهَبُ بِالْغَمِّ؛ شما را سفارش مى‏ کنم به خوردن مویز، زیرا صفرا را برطرف مى ‏کند، بلغم را از بین مى ‏برد، اعصاب را قوى، خستگى را دور، و اخلاق را خوب مى ‏کند، و به روح آرامش مى ‏بخشد و غم را مى‏ برد. خصال ص 344 حدیث (33) امام صادق علیه السلام : حُرِمَ الْحَریصُ خَصْلَتَیْنِ و َلَزِمَتْهُ خَصْلَتانِ: حُرِمَ القَناعَةَ فَافْتَقَدَ الرّاحَةَ و َحُرِمَ الرِّضا فَافْتَقَدَ الْیَقینَ؛ حریص از دو خصلت محروم و با دو خصلت همراه است: از قناعت محروم است و در نتیجه آسایش را از دست مى‏ دهد، از راضى بودن محروم است، در نتیجه یقین را از دست مى ‏دهد. خصال ص 69 ، ح 104 حدیث (34) امام صادق علیه السلام : مَنْ وَجَدَ هَمّا وَ لا یَدرى ما هُوَ فَلْیَغْسِلْ رَأْسَهُ؛ هر کس غمگین شد و علت آن را ندانست، سر خود را بشوید. دعوات(راوندى) ص 120، ح 284 حدیث (35) امام على علیه السلام : مَنْ وَثِقَ بِاَنَّ ما قَدَّرَ اللّه‏ُ لَهُ لَنْ یَفوتَهُ اسْتَراحَ قَلْبُهُ؛ هر کس اطمینان داشته باشد که آنچه خداوند برایش تقدیر کرده است به او مى ‏رسد، دلش آرام مى ‏گیرد. تصنیف غررالحکم و دررالکلم  ص 104 ، ح 1849 حدیث (36) امام على علیه السلام : تَوَقُّعُ الْفَرَجِ اِحدَى الرّاحَتَیْنِ؛ انتظار گشایش، یکى از دو آسایش است. شرح آقا جمال خوانساری بر غررالحکم و دررالکلم ج 3 ، ص 317 ،ح 4578 حدیث (37) پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم : اَلصِّدقُ طُمَأْنینَةٌ وَ الْکَذِبُ ریبَةٌ ؛ راستگویى [مایه] آرامش و دروغگویى [مایه] تشویش است. نهج الفصاحه ص 548 ، ح 1864 حدیث (38) امام على علیه السلام : اَلزُّهدُ فِى الدُّنیا الراحَةُ العُظمى؛ بى ‏رغبتى به دنیا، بزرگ‏ترین آسایش است. تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 276 ، ح 6077 حدیث (39) امام صادق علیه السلام : اَلرَّوْحُ وَ الرّاحَةُ فِى الرِّضا وَ الْیَقینِ وَ الْهَمُّ وَ الْحَزَنُ فِى الشَکِّ وَ السَّخَطِ؛ خوشى و آسایش، در رضایت و یقین است و غم و اندوه در شکّ و نارضایتى. مشکاة‏الأنوار ص 34 حدیث (40) امام صادق علیه السلام : اَرْوَحُ الرَّوْحِ اَلْیَأسُ مِنَ النّاسِ؛ بهترین راحتى و آسودگى، بى‏توقعى از مردم است. تحف العقول ص 366 - کافى(ط-الاسلامیه) ج 8، ص 243، ح 337 حدیث (41) پیامبر صلى‏ الله‏ علیه ‏و ‏آله : دَعْ مَا یُرِیبُکَ [إِلَى مَا لَا یُرِیبُکَ‏]، فَإِنَّ الْحَقَّ طُمَأْنِینَةٌ وَ الْکَذِبَ رِیبَةٌ آنچه تو را به شک و تردید مى‏ اندازد رها کن و به سراغ آنچه تو را به شک و تردید نمى ‏اندازد برو؛ زیرا خوبى مایه آرامش و دروغ مایه تشویش و دودلى است.  نزهة الناظر و تنبیه الخاطر ص 28 ، ح 83 حدیث (42) امام على علیه السلام : حُسْنُ الْخُلْقِ فى ثَلاثٍ: اِجْتِنابُ الْمَحارِمِ وَ طَـلَبُ الْحَلالِ وَ التَّـوَسُّعُ عَلَى الْعِیالِ؛ خوش اخلاقى در سه چیز است: دورى کردن از حرام، طلب حلال و فراهم آوردن آسایش و رفاه براى خانواده. مجموعه ورام ج 1 ، ص 90 - بحارالأنوار(ط-بیروت) ج 68، ص 394، ح 63 حدیث (43) امام صادق علیه السلام : طَلَبتُ فَراغَ القَلبِ فَوَجَدتُهُ فی قِلَّةِ المالِ. آسایش دل را جستجو کردم و آن را در کمی مال و ثروت دیدم مستدرک الوسایل و مستنبط المسایل  ج12 ، ص 174

 

 

حدیث (3) امام على علیه السلام :

اَلمُروءَةُ اجتِنابُ الرَّجُلِ ما یَشینُهُ و َاکتِسابُهُ ما یُزَیِّنُهُ؛

مردانگى، دورى کردن انسان است از آنچه مایه ننگ اوست و به دست آوردن آنچه که باعث آراستگى اوست.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 258 ، ح 5491

حدیث (4) امام على علیه السلام :

جِماعُ المُروءَةِ أَن لا تَعمَلَ فِى السِّرِّ ما تَستَحیى مِنهُ فِى العَلانیَةِ؛

اساس مردانگى، این است که در پنهان، کارى را نکنى که در آشکار از انجام آن شرم داشته باشى.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 259 ، ح 5509

حدیث (5) امام على علیه السلام :

 یُسْتَدَلُّ عَلَى مُرُوَّةِ الرَّجُلِ بِبَثِّ الْمَعْرُوفِ وَ بَذْلِ الْإِحْسَانِ وَ تَرْکِ الِامْتِنَان‏

نشانه مردانگى انسان، به همه نیکى کردن و احسان نمودن و منت نگذاشتن است.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 384 ، ح 8735

حدیث (6) امام على علیه السلام :

اَصلُ المُروءَةِ الحَیاءُ وَ ثَمَرَتُهَا العِفَّةُ؛

ریشه مردانگى حیا و میوه اش پاکدامنى است.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 258 ، ح 5503

حدیث (7) امام على علیه السلام :

 مِنْ تَمَامِ الْمُرُوَّةِ أَنْ تَنْسَى الْحَقَّ لَکَ وَ تَذْکُرَ الْحَقَّ عَلَیْک‏

از کمال مردانگى است که حقّى را که بر گردن دیگران دارى، فراموش کنى و حقّى را که دیگران بر گردن تو دارند، به یاد داشته باشى.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 259 ، ح 5519

حدیث (8) امام على علیه السلام :

بِالصِّدقِ و َالوَفاءِ تَکمُلُ المُروءَةُ لأَهلِها؛

با صداقت و وفادارى، مردانگى به کمال مى رسد.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص 219 ، ح 4343

حدیث (9) پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم :

اَلمُروءَةُ إِصلاحُ المالِ؛

مردانگى، اصلاح ثروت است.

تحف العقول 46

حدیث (10) امام على علیه السلام :

 أَقِیلُوا ذَوِی الْمُرُوءَاتِ عَثَرَاتِهِمْ فَمَا یَعْثُرُ مِنْهُمْ عَاثِرٌ إِلَّا وَ [یَدُهُ بِیَدِ اللَّهِ‏] یَدُ اللَّهِ بِیَدِهِ یَرْفَعُه‏

از لغزش جوانمردان در گذرید، زیرا که هیچ یک از آنان نلغزد، مگر این که دست خداوند دستش را بگیرد و او را بلند کند.

نهج البلاغه(صبحی صالح) ص 471 ، حکمت 20

حدیث (11) پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم :

مَن عامَلَ النّاسَ فَلَم یَظلِمهُم وَحَدَّثَهُم فَلَم یَکذِبهُم وَ وَعَدَهُم فَلَم یَخلِفهُم فَهُوَ مِمَّن کَمُلَت مُرُوءتُهُ وَ ظَهَرَت عَدالَـتُهُ وَ وَجَبَت اُخُوَّتُهُ وَ حَرُمَت غیبَتُهُ؛

هر کس در معاشرت با مردم به آنان ظلم نکند، دروغ نگوید و خلف وعده ننماید، جوانمردیش کامل، عدالتش آشکار، برادرى با او واجب و غیبتش حرام است.

خصال ص 208، ح 28

حدیث (12) امام حسین علیه السلام :

لا تـَرفع حــاجَتَک إلاّ إلـى أحـَدٍ ثَلاثة: إلـى ذِى دیـنٍ، اَو مُــرُوّة اَو حَسَب؛

جز به یکى از سه نفر حاجت مبر: به دیندار، یا صاحب مروت، یا کسى که اصالت خانوادگى داشته باشد.

تحف العقول ص 247

حدیث (3) امام صادق علیه‏السلام :

مَن عادَ مَریضا شَیَّعَهُ سَبعونَ أَلفَ مَلَکٍ یَستَغفِرونَ لَهُ حَتّى یَرجِعَ إِلى مَنزِلِهِ؛

هر کس به عیادت بیمار برود، هفتاد هزار فرشته او را مشایعت مى ‏کنند و برایش آمرزش مى ‏طلبند تا آن گاه که به منزل خود برگردد.

کافى(ط-الاسلامیه) ج3، ص120، ح2

حدیث (4) رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم :

إِنَّ اللّه‏َ تعالى یَقولُ یَومَ القیامَةِ: یَابنَ آدَمَ مَرِضتُ فَلَم تَعُدنى! قالَ: یا رَبِّ کَیفَ أَعودُکَ وَأَنتَ رَبُّ العالَمینَ؟! قالَ: أَما عَلِمتَ أَنَّ عَبدى فُلانا مَرِضَ فَلَم تَعُدهُ؟! أَما عَلِمتَ أَنَّکَ لَو عُدتَهُ لَوَجَدتَنى عِندَهُ؟؛

 

خداى تعالی در روز قیامت مى‏ فرماید: اى پسر آدم! من بیمار شدم اما عیادتم نکردى؟ عرض مى‏ کند: پروردگارا چگونه تو را عیادت کنم حال آن‏که تو پروردگار جهانیانى؟ مى‏ فرماید: مگر ندانستى که فلان بنده ‏ام بیمار شد و عیادتش نکردى، مگر نمى‏ دانستى که اگر به عیادتش روى، مرا نزد او مى ‏یابى؟

نهج الفصاحه ص311 ، ح775

حدیث (5) رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم :

 عُدْ مَنْ لَا یَعُودُکَ وَ أَهْدِ إِلَى مَنْ لَا یُهْدِی إِلَیْک‏

 

از کسى که به عیادت تو نمى ‏آید عیادت کن و به کسى که به تو هدیه نمى ‏دهد، هدیه بده.

 من لا یحضره الفقیه ج‏3، ص 300 ، ح4076 {شبیه این حدیث در نهج الفصاحه ص564 ، ح1935 }

حدیث (6) رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم :

 للمسلم على المسلم خمس:
یسلّم علیه إذا لقیه و یجیبه إذا دعاه و یعوّده إذا مرض و یتبع جنازته إذا مات و یحبّ له ما یحبّ لنفسه.

 مسلمان بر مسلمان پنج حق دارد
وقتى ببیندش به او سلام کند و وقتى بخواندش بپذیرد و وقتى بیمار شد عیادتش کند و وقتى بمیرد جنازه ‏اش را تشییع کند و هر چه براى خویش بخواهد براى او بخواهد.

 نهج الفصاحة ص 634 ، ح‏2272

حدیث (7) امام صادق علیه ‏السلام :

مَولى لِجَعفَرِبنِ مُحَمَّدٍ علیهما السلام مَرِضَ بَعضُ مَوالیهِ فَخَرَجنا إِلَیهِ نَعودُهُ وَ نَحنُ عِدَّةٌ مِن مَوالى جَعفَرٍ فَاستَقبَلَنا جَعفَرٌ علیه‏ السلام فى بَعضِ الطَّریقِ فَقالَ لَنا أَینَ تُریدونَ؟ فَقُلنا: نُریدُ فُلانا نَعودُهُ فَقالَ لَنا: قِفوا، فَوَقَفنا، فَقالَ: مَعَ أَحَدِ کُم تُفّاحَةٌ أَو سَفَرجَلَةٌ أَو اُترُجَّةٌ أَو لُعقَهٌ مِن طیبٍ أَو قِطعَة ٌ‏مِنْ‏ عودِ بُخورٍ؟ فَقُلنا: ما مَعَنا شَىْ‏ءٌ مِن ْ‏هذا، فَقالَ: أَما تَعلَمونَ أَنَّ المَریضَ یَستَریح ُ‏إِلى کُلِّ ما اُدخِلَ بِهِ‏ عَلَیهِ؛

 

یکى از وابستگان امام صادق علیه‏ما السلام گوید: یک نفر از یاران حضرت بیمار شد و ما عده ‏اى از یاران امام براى عیادت او بیرون رفتیم. در راه با حضرت صادق علیه ‏السلام روبرو شدیم. از ما پرسیدند: کجا مى‏ روید؟ عرض کردیم به عیادت فلانى مى ‏رویم. فرمودند: بایستید. ما ایستادیم. حضرت فرمودند: آیا سیبى، بهى، تُرنجى، کمى عطر یا قطعه ‏اى عود با یکى از شما هست؟ عرض کردیم: از این چیزها با خود نداریم. حضرت فرمودند: مگر نمى‏ دانید که بیمار از این که چیزى برایش ببرند، آرامش مى‏ یابد.

کافى(ط-دار الحدیث) ج5، ص317

حدیث (8) انس :

کانَ رَسولُ اللّه صلى الله علیه و آله اِذا فَقَدَ الرَّجُلَ مِنْ اِخْوانِهِ ثَلاثَةَ اَیّامٍ سَأَلَ عَنْهُ، فَاِنْ کانَ غائِبا، دَعا لَهُ وَ اِنْ کانَ شاهِدا زارَهُ وَ اِنْ کانَ مَریضا عادَهُ؛

 

رسول اکرم صلى الله علیه و آله هرگاه یکى از اصحاب خود را سه روز نمى دیدند از حال او جویا مى شدند، آنگاه اگر در سفر بود، دعایش مى کردند و اگر در شهر بود به دیدارش و اگر مریض بود، به عیادتش مى رفتند.

مکارم الاخلاق ص 19

حدیث (9) رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم :

قال الله عز و جل مَن مَرضَ ثَلاثاً فَلَم یَشُکُ إلَی أحَدٍ مِن عوادِهِ أبدَلتُهُ لَحماً خَیراً مِن لَحمِهِ وَ دَماً خَیراً مِن دَمِه

خداوند عز و جل فرمود هر که سه روز بیمار شود و به هیچ یک از عیادت کنندگانش شکایت نکند گوشت و خونی بهتر از آنچه دارد جایگزینش می کنم

کافی(ط-دار الاسامیه) ج3، ص 115 ، ح1

حدیث (3) امام على علیه السلام :

اَلنُّصحُ یُثمِرُ المَحَبَّةَ؛

خیرخواهى محبت‏آور است.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص224 ، ح4547

حدیث (4) امام صادق علیه السلام :

إنَّ اللّه‏َ عَزَّوَجَلَّ لَیَرحَمُ الرَّجُلَ لِشِدَّةِ حُبِّهِ لِوُلدِهِ؛

خداوند عز ّو جلّ انسان را براى محبّت بسیار به فرزندانش مورد رحمت خود قرار مى ‏دهد.

من لا یحضر الفقیه ج3 ، ص482 ، ح4695- مکارم الاخلاق ص‏219

حدیث (5) امام سجاد علیه السلام :

اَلقَولُ الحَسَنُ یُثرِى المالَ و َیُنمِى الرِّزقَ و َیُنسِئُ فِى الأَجَلِ وَ یُحَبِّبُ إلَى الاهلِ وَ یُدخِلُ الجَنَّةَ؛

گفتار نیک، ثروت را زیاد و روزى را فراوان مى ‏کند، مرگ را به تأخیر مى‏ اندازد، (انسان را) محبوب خانواده مى ‏کند و به بهشت وارد مى‏ نماید.

امالی(صدوق) ص2 - خصال ص317، ح100

حدیث (6) امام على علیه السلام :

مَن حَسُنَ ظَنُّهُ بِالنّاسِ حازَ مِنهُمُ المَحَبَّةَ؛

هر کس به مردم خوش گمان باشد، محبّت آنان را بدست مى ‏آورد.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص253 ، ح5331

حدیث (7) امام على علیه السلام :

عَلَیکُم ْ‏بِالسَّخاءِ وَ حُسنِ‏ الخُلقِ‏ فَإِنَّهُما یَزیدانِ‏ الرِّزقَ‏ وَ یو جِبانِ المَحَبَّةَ؛

 

به یکدیگر هدیه بدهید تا محبّت را در میان خود بیفزایید.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم  ص378 ، ح8528

حدیث (8) امام صادق علیه السلام :

اَللّهُمَّ اِنّى أَسأَلُکَ الزَّینَ و َالزّینَةَ وَ المَحَبَّةَ وَ أَعوذُ بِکَ مِنَ الشَّینِ و َالشَّنَآنِ و َالمَقتِ؛

خدایا از تو خوبى، آراستگى و محبّت را خواستارم و از بدى و دشمنى و کینه، به تو پناه مى‏برم.

کافى(ط-الاسلامیه) ج6 ، ص 519 و ص520 ، ح6

حدیث (9) امام على علیه السلام :

صِلَةُ الرَّحِمِ توجِبُ المَحَبَّةَ وَ تَکبِتُ العَدُوَّ؛

صله رحم، محبّت آور است و دشمنى را از بین مى ‏برد.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص406 ، ح9309

حدیث (10) پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم :

و َالّذى نَفسى بِیَدِهِ لا تَدخُلُوا الجَنَّةَ حَتّى تُؤمِنوا وَ لا تُؤمِنوا حَتّى تَحابّوا أ و لا أدُلُّـکُم عَلى شَئىٍ اِذا فَعَلتُموهُ تَحابَبتُم؟ اَفشُوا السَّلامَ بَینَـکُم؛

 

به خدایى که جانم در اختیار اوست، وارد بهشت نمى ‏شوید مگر مؤمن شوید و مؤمن نمى‏ شوید، مگر این‏که یکدیگر را دوست بدارید. آیا مى‏ خواهید شما را به چیزى راهنمایى کنم که با انجام آن، یکدیگر را دوست بدارید؟ سلام کردن بین یکدیگر را رواج دهید.

مشکاة الانوار فی غرر الاخبار ص 123

حدیث (11) امام صادق علیه السلام :

اِنَّ اللّه‏َ لَیَرحَمُ العَبدَ لِشِدَّةِ حُبِّهِ لِوَلَدِهِ ؛

 

بدون تردید ، خداوند بر بنده خود به خاطر شدّت محبّت به فرزندش ، رحم مى‏ کند.

کافى(ط-الاسلامیه) ج 6، ص 50، ح 5

حدیث (12) امام على علیه السلام :

صِلَةُ الرَّحِمِ توجِبُ المَحَبَّةَ وَ تَکبِتُ العَدُوَّ؛

صله رحم، محبّت آور است و دشمنى را از بین مى ‏برد.

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص406 ، ح9309

حدیث (13) امام صادق علیه السلام :

إِذا أَحبَبتَ رَجُلاً فَلا تُمازِحهُ و َلا تُمارِهِ؛

هر گاه کسى را دوست داشتى، با او نه شوخى کن نه مجادله.

کافى(ط-الاسلامیه) ج2، ص664، ح9

حدیث (14) امام رضا علیه السلام:

تزاوَرُوا تَحـابـّوا و تَصـافَحُـوا و لا تَحـاشَمُـوا

به دیدن یکدیگر روید تا یکدیگر را دوست داشته باشید و دست یکدیگر را بفشارید و به هم خشم نگیرید.

بحارالانوار(ط-بیروت) ج75، ص 347

حدیث (15) امام حسین علیه السلام:

مَن اَحَبَّکَ نَهاکَ وَ مَن اَبغَضَکَ اَغراکَ؛

کسی که تو را دوست دارد، از تو انتقاد می کند و کسی که با تو دشمنی دارد، از تو تعریف و تمجید می کند.

بحار الانوار(ط-بیروت) ج75، ص128

حدیث (16) امام على علیه السلام :

لَو ضَرَبْتُ خَیْشُومَ الْمُؤْمِنِ بِسَیْفی هذا عَلى أنْ یُبْغِضَنی ما أبْغَضَنی ولَو صَبَبْتُ الدُّنیا بِجَمّاتِها عَلَى الْمُنافِقِ عَلى أنْ یُحِبَّنی ما أَحَبَّنی؛

 

اگر با این شمشیرم بر بینى مؤمن بزنم که مرا دشمن بدارد با من دشمنى نمى ‏کند و اگر همه دنیا را به منافق بدهم تا مرا دوست بدارد هیچ گاه دوستم نخواهد داشت.

نهج البلاغه(صبحی صالح) ص477 ، ح 45

حدیث (17) امام على علیه  السلام :

یَکْتَسِبُ الصّادِقُ بِصِدْقِهِ ثَلاثا:حُسْنَ الثِّقَةِ بِهِ، و َالْمَحَبَّةَ لَهُ، و َالْمَهابَةَ عَنْهُ؛

 

راستگو با راستگویى خود، سه چیز را به دست مى ‏آورد: اعتماد، محبت و شکوه (در دل‏ها).

تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص219 ، ح4358

حدیث (18) پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم :

ألا اُخْبِرُکُمْ بِاَشبَهِکُم بى؟ قَالوا: بَلى یا رَسولَ اللّه‏ِ. قالَ: اَحسَنُکُم خُلقا وَ اَلیَنُکُم کَنَفا وَ اَبَرُّکُم بِقَرَابَتِهِ وَ اَشَدُّکُم حُبّا لاِخوانِهِ فى دینِهِ وَ اَصبَرُکُم عَلَى الحَقِّ وَ اَکظَمُکُم لِلغَیظِ وَ اَحسَنُکُم عَفْوا وَ اَشَدُّکُم مِن نَفْسِهِ اِنْصافا فِى الرِّضا وَ الْغَضَبِ؛

 

آیا شما را از شبیه ترینتان به خودم با خبر نسازم؟ گفتند: آرى اى رسول خدا! فرمودند: هر کس خوش اخلاق‏تر، نرم‏خوتر، به خویشانش نیکوکارتر، نسبت به برادران دینى‏ اش دوست ‏دار تر، بر حق شکیباتر، خشم را فرو خورنده ‏تر و با گذشت ‏تر و در خرسندى و خشم با انصاف ‏تر باشد.

کافى(ط-الاسلامیه) ج 2، ص 241، ح 35

حدیث (19) پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم :

 ألا أخبرکم بشی‏ء إن أنتم فعلتموه تباعد الشیطان منکم کما تباعد المشرق من المغرب؟ قالوا: بلى یا رسول اللّه، قال: الصوم یسوّد وجهه، و الصّدقة تکسر ظهره، و الحبّ فی اللّه و الموازرة على العمل الصّالح یقطع دابره، و الاستغفار یقطع و تینه‏

 

آیا شما را از چیزى خبر ندهم که اگر به آن عمل کنید، شیطان از شما دور شود، چندان که مشرق از مغرب دور است؟ عرض کردند: بله یا رسول الله. فرمودند: روزه روى شیطان را سیاه مى ‏کند، صدقه پشت او را مى‏ شکند، دوست داشتن براى خدا و همیارى در کار نیک، ریشه او را مى ‏کند و استغفار شاه رگش را مى ‏زند.

 منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة (خوئى) ج‏7، ص 426

حدیث (20) امام صادق علیه السلام:

ثَلاثٌ تـُورِثُ المَحَبَّه: الـدَیـنُ وَ التَّـواضُعُ وَ البَذلُ؛

 

سه چیز است که محبت آورد: قـرض دادن و فـروتنـى و بخشـش.

تحف العقول ص 316

حدیث (21) امام سجاد علیه السلام:

حُبُّ الدُّنْیَا رَأْسُ کُلِّ خَطِیئَة

 

 ریشه همه  خطاها (و بدی ها) ، دلبستگی به دنیا است.

کافی(ط-الاسلامیه) ج2 ، ص131 ، ح11

حدیث (22) حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم:

حبّک للشّی‏ء یعمی و یصم‏

 

دوست داشتن چیزی،( آدمی را) کور و کر می کند

من لا یحضر الفقیه ج4 ، ص380 ، ح 5814 - الحیاة(ترجمه آرام) ج1 ، ص 298